مقالات مروری

انواع مطالعات به دو دسته‌ی اولیه و ثانویه تقسیم میشوند. مقالات مروری در دسته مطالعات ثانویه قرار می‌گیرند؛ زیرا روش و نتیجه‌گیری را در مطالعات منتشرشده قبلی بررسی می‌کنند. مقالات مروری نتایج جدیدی را معرفی نمی‌کنند، بلکه نتایج موجود در مطالعات اولیه را بررسی میکنند و یک جمع بندی کلی از نتایج آنها را ارائه میکنند.

دسته‌بندی‌های مختلفی از مقالات مروری وجود دارد؛ از جمله مروری روایی، مروری‌ سیستماتیک، متاآنالیز و.... مقالات مروری را می‌توان بر اساس نظریه اساسی یا روش تحقیق طبقه‌بندی کرد. گاهی اوقات این دسته‌بندی‌ها با هم هم‌پوشانی دارند.

 

مقالات مروری روایی (Literature reviews or narrative reviews)

مقالات مروری روایی، اطلاعات منتشرشده در مورد یک موضوع را توصیف و روایت می‌کنند و درگیر بررسی روش تحقیق مطالعات انجام‌شده نمی‌شوند. همین مسئله می‌تواند منجر به مغرضانه بودن مقالات مروری روایی، از دست دادن جزئیات نظری مهم مربوط به تحقیق اصلی و پیشنهادهای نوآورانه برای توسعه بیشتر این زمینه شود.

مقالات مروری روایی یک نمای کلی از آنچه در مورد یک موضوع خاص شناخته شده‌است ارائه می‌دهند. آنها مطالب را ارزیابی می‌کنند اما روش‌های مورد استفاده برای انجام این کار معمولاً از قبل مشخص نشده‌اند و در مطالعه به تفصیل توضیح داده نمی‌شوند. جستجو ممکن است جامع باشد، اما هدف آن جامع بودن نیست. Review narrative  اغلب مبتنی بر موضوع است و می‌تواند به شکل یک بحث باشد. مطالعه مروری روایی فاقد دقت و تکرار پذیری است و اغلب این نوع مطالعه سعی در کنترل سوگیری خود نویسنده ندارد.

مقالات مرور سیستماتیک یا مرور نظام مند  Systematic literature reviews (SLRs) 

هدف مقالات مرور سیستماتیک جمع‌آوری تمام شواهد تجربی که با معیارهای از پیش تعیین‌شده مطابقت دارند می‌باشد تا به یک سؤال تحقیقاتی مشخص پاسخ دهند. یک مرور نظام‌مند از روش‌های سیستماتیک واضح و قابل تکرار استفاده می‌کند تا سوگیری به حداقل برسد؛ بنابراین یافته‌های قابل اعتمادتری ارائه می‌دهد که می‌توان از آنها نتیجه‌گیری و تصمیم‌گیری کرد.

فرآیند با یک سوال تحقیقی و یک پروتکل یا طرح تحقیق شروع می‌شود. یک تیم تحقیقاتی با استفاده از یک استراتژی جستجوی بسیار حساس، به دنبال مطالعات مرتبط برای پاسخ به سوال می‌گردد. سپس مطالعات بازیابی‌شده طبق معیارهای ورود و خروج از پیش تعیین‌شده غربالگری می‌شوند. در مرحله بعد، پژوهشگران داده‌های مربوطه را استخراج کرده و کیفیت مطالعات واردشده را ارزیابی می‌کنند. در نهایت، تیم تحقیق، داده‌های مطالعه استخراج‌شده را ترکیب کرده و نتایج را ارائه می‌کنند.

مقالات مروری سیستماتیک جزئی‌تر و ساختارمندتر از مروری روایی هستند. اهداف، فرضیه‌ها و روش تحقیق را به‌طور واضح شرح می‌دهند تا سوگیری نداشته باشند و بی‌طرف بمانند. روش‌های رایج مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل مقالات پژوهشی منتخب عبارتند از متن‌کاوی، استناد (citation)، تحلیل استنادها  (co-citation)و مدل‌سازی موضوع. این نوع مرورها همچنین شامل بحث در مورد پیامدهای نظری چنین تحقیقاتی است. مطالعات مرور سیستماتیک به دلیل تخصصی بودن و عدم سوگیری نسبت به مقالات مرور روایتی بیشتر مورد توجه و انتخاب قرار می‌گیرند. این نوع مطالعات در سطح بسیار بالایی قرار دارند و از بین مطالعات مروری تنها مدلی هستند که مطالعات را از نظر کیفی هم بررسی می‌کند. برای این کار هم چک لیست‌های مخصوصی وجود دارد که برحسب نوع مطالعات اولیه‌ای که انتخاب میشوند متفاوت هستند و موارد مختلفی را مورد توجه قرار میدهند.

مطالعات مروری متاآنالیز  (Meta-analysis reviews)

تفاوت مقاله مروری متاآنالیز با دیگر مقالات مروری در نحوه گزارش دهی نتایج است، نتایج بدست آمده در مطالعات متاآنالیز نهایتا کمّی و از جنس اعداد هستند. در واقع آنالیز یا تجزیه و تحلیل آماری نتایج مطالعات مختلف هستند که میزان اثر متغییرهای مختلف را بررسی می‌کنند. متاآنالیزها از گایدلاین‌های خاصی که توسط ژورنال‌ها ارائه می‌شود پیروی می‌کنند. یک مقاله متاآنالیز بیشتر به تحقیقات آماری کمک می‌کند و اغلب تحقیق اصلی را به یک معیار رایج به نام (effect sizes)  تبدیل می‎کند تا به راحتی الگوها و ناهنجاری‌ها را در بین مطالعات منتشرشده شناسایی کند. از نظر روش انجام میتوان گفت که متاآنالیز مرحله‌ی پیشرفته‌تر مطالعات مروری سیستماتیک است. یعنی در واقع همام مرورسیستماتیک است که نحوه گزارش دهی نتایج در آن کمی شده.

مروری سریع  (Rapid reviews)

مطالعات مرور سریع به طور سیستماتیک به بررسی نقادانه یک سیاست‌گزاری یا یک روش عملی می‌پردازند. هدف مقالات Rapid review، تولید سریع یک ترکیب دقیق (به دلیل محدودیت‌های زمانی/فوریت)، بر اساس یک سؤال تحقیقاتی از پیش تعریف‌شده است. در این مطالعات محدوده‌های زمانی مشخص‌شده (به عنوان مثال، با محدود کردن جستجوها به مقالات منتشرشده در یک بازه زمانی خاص) بررسی می‌شوند.

مطالعات مروری چتر (Umbrella reviews or Overview of reviews)

مقاله مروری چتر، مروری بر تعدادی مقاله مروری سیستماتیک است. در مطالعات مرور سیستماتیک ما مروری بر مطالعات اولیه انجام شده در حیطه مورد مطالعه داشتیم، اما در مطالعات مروری چتر، مرور بر روی مطالعات مرور سیستماتیک انجام میشود. در این فرآیند از روش‌های دقیق و منظم برای جستجو و شناسایی مقالات مرور سیستماتیک در مورد موضوع تحقیق مورد نظر استفاده می‌کنند. هدف از مقاله مروری چتر ترکیب و تجزیه و تحلیل نتایج مقالات مرور سیستماتیک در مورد یک موضوع مشخص است. این دسته از مطالعات از با ارزش‌ترین انواع مقالات هستند و برای نوشتن آن نیاز به تجربه زیاد در زمینه پژوهش دارید.

مطالعات مرور مفهوم  (Scoping reviews)

مقالات مروری مفهومی، به ارزیابی اولیه حجم، پتانسیل، کمیت و کیفیت مطالعات درحال انجام در یک زمینه خاص می پردازد و در مقایسه با مقالات مرور سیستماتیک که معمولاً هدفمندتر و جزئی‌تر بررسی می‌کنند، به بررسی گسترده و وسیع‌تر می‌پردازند. محققان مطالعات مرور مفهومی را برای بررسی میزان شواهد موجود، سازماندهی کردن آنها در گروه‌ها و مشخص کردن شکاف‌ها انجام می‌دهند. میتوان گفت که مرور مفهومی یک بررسی سریع در حیطه‌ای خاص برای سنجش تعداد و ارزش مطالعات اولیه‌ی موجود است و اگر یک مرور مفهومی مطالعات مناسبی پیدا نکند، میتواند به این معنی باشد که درحال حاضر شرایط لازم برای انجام یک مطالعه مرورسیستماتیک وجود ندارد و پژوهشگران زمان و انرژی زیادی که برای انجام یک مرور سیستماتیک لازم است را صرف نمیکنند.

Evidence gap map

مطالعات مرور سیستماتیک برای انجام شدن نیاز به وجود مطالعات اولیه دارند. مطالعات مروری مفهومی می‌تواند عدم وجود مطالعات مورد نیاز را آشکار کنند. اما مطالعات Evidence gap map، صرفا به بررسی وجود یا عدم وجود مطالعات نمیپردازند، بلکه بررسی مشکلات و شکافهای موجود در شواهد را نیز انجام میدهند. این مطالعات، دانش ما درمورد شکافهای اطلاعاتی را چند مرحله جلوتر می‌برند و در مورد نواقص موجود در پژوهشها اطلاعات بیشتری به ما میدهند. Evidence gap map می‌تواند شامل مطالعات مرور سیستماتیک و مطالعات اولیه باشند و یک نمای کلی از در دسترس بودن شواهد ارائه می‌دهند. چرا این نوع مطالعات مهم هستند؟ مطالعات Evidence gap map کمک میکنند که سیاست‌گذاران، توسعه‌دهندگان و نهادهای تأمین مالی بتوانند دقیقاً ببینند که در آینده چه تحقیقاتی مورد نیاز است. اگرچه مقالات  Evidence gap map بسیار متفاوت از سایر مقالات مروری به نظر می‌رسد اما دارای یک پروتکل از پیش تعیین‌شده، یک استراتژی جستجوی سیستماتیک، معیارهای ورود و خروج و گزارش‌دهی منظم است، درست همانطور که از یک مقاله مروری انتظار داریم.

مطالعات مروری نوع مهمی از پژوهشها را تشکیل میدهند و برای انجام آنها مسائل مهمی باید رعایت شود. گاهی لازم است که آموزش کاملی ببینید و گاهی نیاز به داشتن مشاوره و همراهی در مسیر انجام پژوهشتان دارید.

ثبت نام در وبینار سیستماتیک ریویو